Etapy procesu o nieważności małżeństwa kanonicznego

kodeksProces o nieważność małżeństwa kanonicznego rozpoczyna się od założenia w sądzie biskupim skargi powodowej. Jest to pismo zaskarżające ważność małżeństwa. Skarga powodowa jest najważniejszym dokumentem w procesie, ponieważ musi być w niej zawarty tytuł nieważności, oraz bardzo szczegółowe uzasadnienie. Jeśli okoliczności nieważności nie zostaną przedstawione w sposób wystarczający, skarga może nie zostać przyjęta przez sąd.

Po przyjęciu skargi powodowej, najczęściej dochodzi do zajęcia stanowiska przez drugą stronę procesu. A następnie do zawiązania się sporu sądowego. Powstaje pytanie czy badane małżeństwo jest ważne. Celem zaś dalszego postępowania w całym procesie będzie odpowiedź na postawione pytanie, która znajdzie się w wyroku końcowym.

Następnie dochodzi do postępowania dowodowego tzw. instrukcji sprawy. W procesie może być przesłuchana strona powodowa, strona pozwana, świadkowie strony powodowej i pozwanej. Na tym etapie można przedstawiać wszystkie dowody, które wcześniej nie zostały dołączone do skargi. Oprócz zeznań świadków dowodami mogą być dokumenty, korespondencja, e – maile, wypowiedzi na formach, zdjęcia. Katalog dowodów w postępowaniu kanonicznym nie jest zamknięty, w związku z tym mogą pojawić się jeszcze inne dowody. Im więcej strona przedstawi dowodów tym bardziej, zwiększa szansę na uzyskanie dla siebie korzystnego rozstrzygnięcia. Na tym etapie może być również powołany biegły.

Po etapie dowodowym dochodzi do dyskusji sprawy. Jest to etap kiedy postępowanie dowodowe zostaje już zamknięte. Strony zaś otrzymują do wglądu akta, gdzie mogą zgłosić swoje uwagi.

Pod sam koniec postępowania, głos w sprawie zabiera jeszcze obrońca węzła małżeńskiego. Jest to prawnik, którego rolą jest znalezienie wszystkich argumentów ze sprawy na rzecz ważności małżeństwa.

Postępowanie kończy się wyrokiem.

Powyższy artykuł opisuje tryb zwykły procesu.

 

 

 

 

 

Co powoduje nieważność małżeństwa kościelnego?

Nieważność małżeństwa kanonicznego, potocznie, lecz niepoprawnie nazywana „rozwodem kościelnym”, jest orzeczeniem sądu biskupiego stwierdzającym, że małżeństwo od samego początku było nieważne. Obecnie, państwem w Europie, w którym najczęściej stwierdza się nieważność małżeństwa kanonicznego jest Polska. Świadczy to, o tym, że jest bardzo duża liczba katolików w Polsce, wśród których istnieje potrzeba, aby przeprowadzić postępowanie o stwierdzenie nieważności małżeństwa kanonicznego. Orzeczenie nieważności małżeństwa kanonicznego powoduje, że osoba żyjąca w nowym związku cywilnym, może zawrzeć nowy kościelny związek małżeński, co wiąże się z możliwością uczestnictwa w pełnym życiu sakramentalnym Kościoła, przystępowaniem do Komunii św. Dlatego też warto uzyskać wiedzę, co powoduje nieważność małżeństwa kanonicznego, ponieważ istnieje wiele przyczyn powodujących nieważność małżeństwa, natomiast bardzo duża liczba osób wnoszących skargę do sądu kościelnego o nieważność małżeństwa uzyskuje korzystne dla siebie rozstrzygnięcie.

W śród przyczyn powodujących nieważność małżeństwa kościelnego możemy wyróżnić przeszkody zrywające, wady zgody oraz wady formy.

Przeszkody zrywające są następujące:

  • przeszkoda wieku
  • przeszkoda impotencji
  • przeszkoda bigamii
  • przeszkoda różnej religii,
  • przeszkoda święceń kapłańskich
  • przeszkoda ślubu wieczystego w zakonie
  • przeszkoda porwania
  • przeszkoda występku
  • przeszkoda pokrewieństwa
  • przeszkoda powinowactwa
  • przeszkoda przyzwoitości publicznej
  • przeszkoda adopcji

Nieważność powodują również wady zgody małżeńskiej. Są one następujące:

  • przyczyny natury psychicznej
  • brak minimalnej wiedzy o małżeństwie
  • błędy ( co do osoby, przymiotu osoby, przymiotów małżeństwa )
  • symulacja
  • zgoda warunkowa
  • przymus i bojaźń
  • podstęp

Najczęstszym powodem nieważności małżeństwa kanonicznego są wady zgody odnoszące się do psychiki a konkretnie kan. 1095 n. 3 czyli niezdolność do podjęcia istotnych obowiązków małżeńskich z przyczyn natury psychicznej. Przyczyny psychiczne nie muszą koniecznie dotyczyć chorób psychicznych. Mogą być to też jakieś poważne wady, zaburzenia charakteru np: alkoholizm,  osobowość chwiejna emocjonalnie typu borderline.

Natomiast wady formy dotyczą sytuacji, kiedy mogą wystąpić problemy z obecnością kapłana lub świadków, jednakże w Polsce takie sytuację są praktycznie niemożliwe.