kontakt

Niniejsza strona jest skierowana dla osób, chcących uzyskać profesjonalną rzetelną pomoc prawną w zakresie postępowania o stwierdzanie nieważności małżeństwa kanonicznego, popularnie nazywanego „rozwodem kościelnym”.

Strona zawiera ogóle informację na temat prawa kanonicznego i umożliwia kontakt z prawnikami mogącymi udzielić profesjonalnej pomocy w postępowaniu o nieważność małżeństwa.

Pomoc może być świadczona również na odległość, w tym dla klientów z zagranicy. Pomoc udzielana na odległość nie ma wpływu na skuteczność.

Pomoc może być świadczona w języku angielskim.

Dla osób zainteresowanych podjęciem współpracy, skorzystaniem z pomocy kontakt:

 

 

Wykluczenie nierozerwalności

Proces o stwierdzenie niewazności małżeństwa

Wykluczenie nierozerwalności małżeństwa jest rodzajem częściowej symulacji. Polega ona na tym, że strona wchodząc w związek katolicki, zakładający nierozerwalność małżeństwa, życie ze sobą aż do śmierci, nie traktuje tego poważnie, i pozostawia sobie prawo do rozwodu. Najczęściej w sprawach, w których występuje taka sytuacja małżonek zakłada, że weźmie rozwód jeśli coś się w małżeństwie nie będzie układać, jeśli będą występować w nim jakieś poważne problemy.

Założenie wykluczające nierozerwalność musi nastąpić jeszcze przed zawarciem związku małżeńskiego i w chwili zawierania związku małżeńskiego. Kościół katolicki nie udziela rozwodów, oznaczających trwały i całkowity zanik pożycia duchowego i fizycznego, który może nastąpić po pewnym czasie. W postępowaniach o nieważność udowadnia się, że małżeństwo było nieważne od samego początku. A więc przyczyna nieważności musi istnieć od samego początku. Ukazanie, że ktoś nawet zaraz po zawarciu związku małżeńskiego założył, że weźmie rozwód, ale nie zakładał tego przed zawarciem związku, pod wykluczenie nierozerwalności już się nie kwalifikuje.

Założenie wykluczenia nierozerwalności musi być pewne. Nie może być to wahanie. Czyli osoba zawierająca małżeństwo musi być przekonana o tym, że jeśli coś się nie uda, na pewno weźmie rozwód. Często idzie to w parze z tzw. mentalnością rozwodową, światopoglądem tj. małżonek zanim jeszcze zawarł małżeństwo uważał, że każdy człowiek ma prawo do rozwodu. I może nawet przed zawarciem małżeństwa manifestować swoje poglądy w różnych sytuacjach np.: namawiając koleżankę, która wcześniej zawarła małżeństwo, które się nie układa, że nie powinna się męczyć i wziąć rozwód.

Jak widać, nie wystarczy napisać pisma do sądu kościelnego, że któraś ze stron wykluczała nierozerwalność, aby uzyskać stwierdzanie nieważności małżeństwa z powodu wykluczenia nierozerwalności. Uzyskanie nieważności z tytułu wykluczania nierozerwalności wymaga nie tylko wiedzy z zakresu prawa kanonicznego, ale też staranności przy dowodzeniu.

 

 

 

Przymus i bojaźń

przymus i bojaźń

Jedną z dość częstych wad zgody występujących w procesach kanonicznych jest przymus i bojaźń. Kan. 1103 kodeksu prawa kanonicznego stanowi, że nieważne jest małżeństwo, które zostało zawarte pod przymusem lub pod wpływem ciężkiej bojaźni z zewnątrz, choćby nieumyślnej, od której jedyną drogą uwolnienia się jest zawarcie małżeństwa.

Przymus oznacza pewną presję, jakiś rodzaj nacisku, który wbrew woli osoby powoduje u niego pewne zachowanie. Bojaźń natomiast oznacza stan jakiegoś niepokoju, które powstaje pod wpływem niebezpieczeństwa. Prawo kanoniczne zakłada, ze decyzja o zawarciu związku małżeńskiego musi być wolna od przymusu i bojaźni, w związku z tym ustawodawca odmówił takim małżeństwom ważności.

Warto zwrócić tu uwagę, na użycie terminu „ciężkiej bojaźni”. Oznacza to, że przyczyny bojaźni muszą być naprawdę obiektywnie poważne. Nie mogą to być subiektywne stany niepokoju, ale musi być to rodzaj niebezpieczeństwa, który realnie wzbudzałby niepokój u większości ludzi.

Przyczyny bojaźni muszą więc być poważne i obiektywne np.: popełnianie samobójstwa, utrata majątku, doprowadzenie do sytuacji rujnującej reputację.

Udowodnienie przymusu i bojaźni nie należy jednak do rzeczy prostych. Proces o nieważność małżeństwa kościelnego mimo tego, że dotyczy rzeczywistości religijnej – sakramentalnej, jest realnym procesem sądowym, w którym strony chcąc dowieść swojej racji, muszą mieć wiedzę, jakie fakty w sprawie są najbardziej istotne, i jak należy je udowodnić. Dlatego też osoba uczestnicząca w procesie o nieważność, powinna być świadoma tego, że tak samo jak w sprawach cywilnych, profesjonalna pomoc prawna jest czymś bardzo pomocnym, tak samo w procesie o nieważność małżeństwa kanonicznego korzystanie z pomocy prawników – kanonistów, czyli osób specjalistycznie wykształconych w zakresie prawa kanonicznego pozwala uniknąć błędnej i nieprzemyślanej obrony. Korzystanie z pomocy prawnika często też wiąże się z pytaniami – ile kosztuje „rozwód kościelny”? Ile może kosztować pomoc prawnika kanonisty? Zazwyczaj koszty ustalane są indywidualnie, i przede wszystkim zależą od angażu czasowego prawnika.

 

 

Wykluczenie potomstwa

potomstwoNierzadko zdarza się, że procesy o nieważności małżeństwa kanonicznego dotyczą wykluczenia potomstwa. W kodeksie prawa kanonicznego nie ma jednak takiego tytułu, dlatego też sprawy dotyczące wykluczenia potomstwa wnoszone są do sądów biskupich z tytułu symulacji częściowej, kan. 1101 par. 2, który stanowi, że jeśli jedna ze stron albo obydwie pozytywnym aktem woli wykluczałyby małżeństwo, jego istotny element lub przymiot zawierają je nieważnie.

Symulacja, polegająca na wykluczeniu potomstwa charakteryzuje się tym, że strona pozornie akceptuje posiadanie dzieci w małżeństwie, natomiast tak naprawdę wyklucza ich posiadanie.

Wykluczenie posiadania dzieci już po ślubie, nie będzie kwalifikowało sprawy do nieważności z tego tytułu.

 

Proces o nieważność małżeństwa – wyjaśnianie niektórych pojęć

malmesbury

Adwokat kościelny / Pełnomocnik – prawnik reprezentujący stronę w procesie o nieważność małżeństwa. Jego uprawnienia reguluje kodeks prawa kanonicznego, instrukcja procesowa Dignitas Connubii, oraz motu proprio Mitis Iudex Dominus Iesus.

Audytor – sędzia, który zbiera materiał dowodowy mający ustalić stan faktyczny. Natomiast materiał dowodowy do sądu kościelnego dostarcza sama strona powodowa lub pozwana, chcąc określone fakty udowodnić. Niewątpliwie strony przy dowodzeniu są o wiele bardziej skuteczne jeśli korzystają z pomocy prawnika kanonisty.

Dekanat – jednostka organizacyjna w diecezji Kościoła katolickiego obejmująca zasięgiem określony rejon, na którego terytorium znajduje się pewna liczna parafii np.: Dekanat Świnoujście w Archidiecezji Szczecińsko-Kamieńskiej, Dekanat Sopot w Archidiecezji Gdańskiej. Dekanatem kieruje dziekan.

Dyskusja sprawy – moment w procesie kanonicznym, kiedy strony mogą zapoznać się z aktami, oraz zgłosić uwagi.

Dyspensa super rato – nazwa procedury polegającej na uzyskaniu dyspensy od małżeństwa ważnie zawartego, ale niedopełnionego.

Instrukcja sprawy – czas w procesie kiedy gromadzone są dowody, najczęściej przesłuchanie świadków.

Kancelaria kanoniczna, kancelaria prawa kanonicznego, kancelaria adwokata kościelnego – tak zazwyczaj nazywają się kancelarię świadczące pomoc w zakresie pomocy w uzyskaniu nieważności małżeństwa kanonicznego. Prawo kanoniczne nie reguluje jednak nazewnictwa tego typu działalności.

Kanonista – określenie prawnika, będącego absolwentem prawa kanonicznego.

Konkordat – jest to umowa międzynarodowa zawierana między Stolicą Apostolską, a danym państwem. Reguluje wzajemne relację. Konkordat między Stolicą Apostolską a Rzecząpospolitą Polską został zawarty 28 lipca 1993 r, a następnie ratyfikowany 23 lutego 1998 r. Konkordat zagwarantował Kościołowi autonomię prawną, polegającą na tym, że Kościół rządzi się w swych sprawach własnym prawem – prawem kanonicznym m. in. w sprawach dotyczących małżeństwa kanonicznego. Stolicę Apostolską przy zawieraniu konkordatu reprezentuje nuncjusz apostolski.

Niezdolność do podjęcia istotnych obowiązków małżeńskich z przyczyn natury psychicznej – najczęstszy tytuł ( kanon. 1095 n. 3 ) z którego rozpatrywana jest nieważność małżeństwa. Nie chodzi tu o chorobę psychiczną, ale raczej o wady charakteru. Przyczyną psychiczną z której rozpatrywana jest nieważność małżeństwa kościelnego bardzo często bywa niedojrzałość. Niedojrzałość może przejawiać się wysokim egoizmem, utrudniającym relację międzyosobowe.

Obrońca węzła małżeńskiego – występuje w procesie przeciwko nieważności, jego celem jest przedstawianie wszystkich dowodów na rzecz ważności małżeństwa.

Ordynariusz – najczęściej w procesach kanonicznych odnosi się do biskupa diecezjalnego, chodź te pojęcie jest szersze.

Powód- osoba występująca ze skargą powodową.

Pozwany – z zasady w procesach o nieważność przedstawiający inne stanowisko niż powód.

Rota Rzymska – najwyższy trybunał w sprawach o nieważność w Kościele katolickim.

Skarga powodowa – pismo zaskarżające nieważność małżeństwa.

Stwierdzenie nieważności małżeństwa kanonicznego – taka jest poprawna nazwa wyroku w którym orzeka się nieważności małżeństwa kanonicznego. Inne nazwy np.: unieważnienie ślubu kościelnego, unieważnienie małżeństwa kościelnego, rozwód kościelny są popularne, ale niepoprawne.

Sąd Biskupi – miejsce gdzie odbywa się proces o stwierdzenie nieważności małżeństwa kanonicznego. Zazwyczaj każda diecezja ma swój sąd. Zdarza się jednak, że Sąd może być dla kilku diecezji np.: Sąd Metropolitalny Warszawski jest również właściwy dla Diecezji Warszawsko – Praskiej, oraz Ordynariatu. Oprócz nazwy sąd biskupi mogą też występować inne określania np.: sąd kościelny, trybunał kościelny, sąd metropolitalny, lub trybunał metropolitalny.

Wikariusz sądowy, oficjał – urzędnik Kurii zarządzający sądem kościelnym

Właściwość sądowa – oznacza, że nie każdy sąd jest właściwy do rozpatrzenia nieważności małżeństwa. Właściwy jest sąd zawarcia małżeństwa oraz miejsca gdzie przebywa strona pozwana lub powodowa np: miejscem zawarcia małżeństwa jest Warszawa, strona powodowa zamieszkuje w Łodzi, a strona pozwana w Giżycku. W tym przypadku osoba chcąca rozpocząć proces będzie miała wybór miejsca procesu między sądami biskupimi Archidiecezji Łódzkiej, Archidiecezji Warszawskiej, i Diecezji Ełckiej, ponieważ Giżycko przynależy do Diecezji Ełckiej.

Czy można zawrzeć małżeństwo tajnie?

Małżeństwo tajnePrawo kanoniczne dopuszcza zawarcie tajnego małżeństwa kościelnego, jednakże spełnione muszą być pewne warunki. Kan. 1130 kodeksu prawa kanonicznego stanowi, że ordynariusz miejsca może zezwolić na zawarcie takiego małżeństwa na skutek poważnej i naglącej przyczyny.

W przypadku zawarcia małżeństwa bez zgody ordynariusza, małżeństwo będzie ważne, ale niegodziwe. Ważną i naglącą przyczyną mogą być zaś bardzo różne sytuacje. Kodeks kanoniczny nie zawiera katalogu takich sytuacji. Może więc chodzić o doznanie zarówno ekonomicznych szkód ( np.: rodzice jednej ze stron nie akceptują małżeństwa, i w przypadku jego zwarcia mogą powziąć kroki pogarszające sytuację ekonomiczną strony ), jak również szkód o charakterze społecznym ( np.: wyjdzie na jaw, że osoby, które uchodziły za małżonków, tak naprawdę żyły w konkubinacie ). Mogą wchodzić też w grę inne poważne przyczyny ( np.: sytuacje dotyczące zagrożenia życia lub zdrowia ).

Ordynariusz miejsca, asystujący, świadkowie, oraz małżonkowie zobowiązani są do zachowania tajemnicy o zawarciu małżeństwa. Obowiązek zachowania tajemnicy przez ordynariusza miejsca ustaje jeśli z powodu jej zachowania zagraża poważne zgorszenie lub wielka szkoda dla świętości małżeństwa. Strony powinny być o tym powiadomione. W przypadku zawarcia tajnego małżeństwa musi też nastąpić przeprowadzenie badań przedmałżeńskich, jednakże jest ono dokonywane również tajnie.

Na koniec tajne zwarte małżeństwo jest zapisywane w specjalnej księdze, przechowywane w tajnym archiwum kurii.

Apelacja

Dla osób, które czują się pokrzywdzone niekorzystnym dla siebie wyrokiem, w kodeksie prawa kanonicznego przewidziane jest prawo apelacji. Istnieją jednak wyjątki, kiedy takie prawo nie przysługuje.

Apelacja jest niemożliwa od wyroku samego Papieża lub Sygnatury Apostolskiej; od wyroku dotkniętego wadą, chyba, że jest połączona ze skargą o nieważność; od wyroku, który przeszedł w stan rzeczy osądzonej; od dekretu sędziego lub wyroku przedstanowczego, które nie mają mocy ostatecznego wyroku, chyba, że jest złączona z apelacją od ostatecznego wyroku; od wyroku lub dekretu w sprawie w w stosunku do której prawo zastrzega, że rzecz powinna być jak najszybciej rozstrzygnięta.

W przypadku apelacji należy odróżnić od siebie dwa terminy. Termin na zgłoszenie apelacji, oraz termin na wniesienie apelacji. Strona ma prawo w zawitym terminie piętnastu dni od ogłoszenia wyroku zgłosić sędziemu, że będzie wnosić apelację. Następnie należy w terminie jednego miesiąca wnieść uzasadnioną apelację do sędziego do którego apelacja jest kierowana. Sędzia może udzielić stronie dłuższego terminu na poparcie apelacji, niż jeden miesiąc.

Apelacja powinna zawierać prośbę do wyższego sędziego o zmianę zaskarżonego wyroku, oraz argumenty jakie za tym przemawiają. Do apelacji należy również dołączyć odpis zaskarżanego wyroku.

W praktyce powodem wniesienie apelacji może być pojawianie się nowych dowodów, które mogą mieć istotny wpływ na rozstrzygnięcie sprawy np.: zeznania świadka, który dobrze zna okoliczności zaskarżanego małżeństwa, natomiast wcześniej nie mógł brać udziału w sprawie.

Apelacja wymaga większego wkładu pracy od prawnika, ponieważ wchodzi w grę większa liczba faktów do analizy.

Sądami apelacyjnymi w Polsce, mającymi największą właściwość apelacyjną są:

-Sąd Metropolitalny Warszawski.

-Sąd Metropolitalny Poznański

Sąd Metropolitalny Warszawski jest sądem apelacyjnym dla 5 sądów kościelnych: Sądu Metropolitalnego Poznańskiego, Sądu Metropolitalnego Łódzkiego, Sądu Metropolitalnego Lubelskiego, Sądu Diecezji Płockiej, Sądu Diecezji Radomskiej.

Natomiast Sąd Metropolitalny Poznański jest sądem apelacyjnym dla 4 sądów kościelnych: Sądu Metropolitalnego Warszawskiego, Sądu Metropolitalnego Wrocławskiego, Sądu Metropolitalnego Gnieźnieńskiego, Sądu Metropolitalnego Szczecińsko -Kamieńskiego.

 

 

Dyspensa super rato

dyspensaPrawo kanoniczne stanowi, że małżeństwo zwarte i dopełnione nie może być rozwiązane żadną ludzką władzą, z żadnej ludzkiej przyczyny, oprócz śmierci. W sytuacji jednak kiedy małżeństwo zostało zawarte lecz nie zostało dopełnione przewidywana jest możliwość uzyskania dyspensy. Niedopełnienie małżeństwa oznacza, że między stronami nie nastąpiło współżycie fizyczne, po zawarciu związku małżeńskiego. Dyspensy, z powodu słusznej przyczyny, może udzielić Biskup Rzymu, czyli Papież, na prośbę obu stron, lub tylko jednej, choćby druga strona nie wyrażała na to zgody.

Kan. 1698 kodeksu prawa kanonicznego stanowi, że tylko Stolica Apostolska rozpoznaje fakt niedopełnienia małżeństwa i istnienia słusznej przyczyny. Następnie dyspensy udziela Papież. Właściwym do przyjęcia prośby o dyspensę jest biskup diecezjalny stałego lub tymczasowego miejsca pobytu. Biskupowi przysługuje prawo oceny, czy prośba jest wystarczająco uzasadniona. Jeśli biskup uzna, że prośba jest uzasadniona, wtedy powinien zarządzić instrukcję sprawy, którą może zlecić trybunałowi własnej lub innej diecezji, lub odpowiedniemu kapłanowi. Jeśli biskup odrzuci prośbą, osobie wnoszącej o prośbę przysługuje rekurs do Stolicy Apostolskiej. W przywołanym postępowaniu zawsze musi brać udział obrońca węzła. Adwokat nie jest zaś dopuszczany. Jednakże z powodu trudności stron, biskup może zezwolić na udział biegłego w prawie. A więc wchodzi tu w grę dopuszczenie biegłego w prawie na zasadzie wyjątku, a nie reguły.

Po przeprowadzeniu postępowania w diecezji, biskup przesyła wszystkie akta do Stolicy Apostolskiej. Następnie kiedy dyspensa zostanie udzielona, jest ona przesyłana do biskupa, a następnie proboszcz miejsca chrztu oraz zawarcia małżeństwa dokonuje adnotacji w księgach parafialnych o dyspensie. Dyspensa skutkuje tym, że strony mogą zawrzeć małżeństwo w Kościele katolickim.

Występowanie o dyspensę od małżeństwa ważnie zawartego, lecz niedopełnionego należy dziś do rzadkości. Postępowanie o dyspensę było popularne w poprzednich stuleciach, kiedy małżeństwo w rodzinach królewskich było traktowane jako droga do zawarcia korzystnych sojuszy politycznych. W przypadku nie spełnienia przez małżeństwo pokładanych w nim nadzieji, próbowano unieważnić małżeństwo przez dyspense papieską. Problematykę dyspensowania od małżeństwa ważnie zawartego, lecz niedopełnionego można więc odnaleźć w literaturze nie tylko naukowej, ale też popularnej, opisującej życie rodów królewskich np.: w powieści „Królowie przeklęci” Maurice Druona, w sposób bardzo ciekawy ukazującej panowanie Kapetyngów we Francji.

Dziś o wiele częstsze są standardowe procesy o nieważność małżeństwa kanonicznego. Najczęściej z kan. 1095 n. 3. Przyczyną nieważności może być niedojrzała osobowość w chwili zawierania związku małżeńskiego. Przykładem takiej sytuacji może być zawarcie małżeństwa z powodu ciąży, w wyniku presji rodziców, przez ludzi, którzy byli młodzi, i tak naprawdę nie planowali ze sobą żadnej przyszłości.

W dzisiejszych czasach też w związku ułatwieniem prawa kanonicznego w zakresie właściwości sądowej strony mieszkające za granicami państwa mogą wybierać, czy chcą wnosić o nieważność w miejscu gdzie małżeństwo było zawarte, czy tam gdzie zamieszkują np.: osoba mieszkająca w Norwegi może wnosić o nieważność do kościelnych sądów w Norwegi. Wtedy proces przebiegać będzie w j. norweskim. Jeśli małżeństwo było zawarte w Polsce, wtedy będzie można wnosić o nieważność również do polskich sądów kościelnych.

 POMOC PRAWNA, KONTAKT

Etapy procesu o nieważności małżeństwa kanonicznego

kodeksProces o nieważność małżeństwa kanonicznego rozpoczyna się od założenia w sądzie biskupim skargi powodowej. Jest to pismo zaskarżające ważność małżeństwa. Skarga powodowa jest najważniejszym dokumentem w procesie, ponieważ musi być w niej zawarty tytuł nieważności, oraz bardzo szczegółowe uzasadnienie. Jeśli okoliczności nieważności nie zostaną przedstawione w sposób wystarczający, skarga może nie zostać przyjęta przez sąd.

Po przyjęciu skargi powodowej, najczęściej dochodzi do zajęcia stanowiska przez drugą stronę procesu. A następnie do zawiązania się sporu sądowego. Powstaje pytanie czy badane małżeństwo jest ważne. Celem zaś dalszego postępowania w całym procesie będzie odpowiedź na postawione pytanie, która znajdzie się w wyroku końcowym.

Następnie dochodzi do postępowania dowodowego tzw. instrukcji sprawy. W procesie może być przesłuchana strona powodowa, strona pozwana, świadkowie strony powodowej i pozwanej. Na tym etapie można przedstawiać wszystkie dowody, które wcześniej nie zostały dołączone do skargi. Oprócz zeznań świadków dowodami mogą być dokumenty, korespondencja, e – maile, wypowiedzi na formach, zdjęcia. Katalog dowodów w postępowaniu kanonicznym nie jest zamknięty, w związku z tym mogą pojawić się jeszcze inne dowody. Im więcej strona przedstawi dowodów tym bardziej, zwiększa szansę na uzyskanie dla siebie korzystnego rozstrzygnięcia. Na tym etapie może być również powołany biegły.

Po etapie dowodowym dochodzi do dyskusji sprawy. Jest to etap kiedy postępowanie dowodowe zostaje już zamknięte. Strony zaś otrzymują do wglądu akta, gdzie mogą zgłosić swoje uwagi.

Pod sam koniec postępowania, głos w sprawie zabiera jeszcze obrońca węzła małżeńskiego. Jest to prawnik, którego rolą jest znalezienie wszystkich argumentów ze sprawy na rzecz ważności małżeństwa.

Postępowanie kończy się wyrokiem.

Powyższy artykuł opisuje tryb zwykły procesu.

 

 

 

 

 

Niezdolność psychiczna do podjęcia obowiązków małżeńskich

Kan. 1095 n. 3 Kodeksu Prawa Kanonicznego stanowi, że „niezdolni do zawarcia małżeństwa są ci, którzy: z przyczyn natury psychicznej nie są zdolni do podjęcia istotnych obowiązków małżeńskich.” Wymieniony wyżej kanon zasługuję na szczególną uwagę osób interesujących się kościelnym prawem małżeńskim, ponieważ jest on najczystszym tytułem nieważności małżeństwa kanonicznego w sądach kościelnych w Polsce. Dotyczy on wad / anomalii charakteru powodujących, że określona osoba w chwili zawierania związku małżeńskiego była niezdolna do tego, aby budować z inną osobą wspólnotę małżeńską, ponieważ wady charakteru były tak poważne, że czyniły małżonka niezdolnym do podjęcia najbardziej istotnych obowiązków małżeńskich, którymi są:

– stworzenia relacji międzyosobowej między małżonkami ( wspólnoty )

– obowiązek wierności,

– zrodzenia i wychowania potomstwa,

Pojęcie przyczyn natury psychicznej nie jest zdefiniowane w kodeksie prawa kanonicznego, w związku z tym katalog przyczyn jest otwarty. Należy pamiętać jednak, że muszą być to przyczyny, które uniemożliwiają podjęcie najbardziej istotnych obowiązków małżeńskich. Oznacza to, że w procesie należy wykazać ścisły związek, między istnieniem przyczyny psychicznej a niemożnością realizowania obowiązków małżeńskich, właśnie z powodu tej przyczyny.

W praktyce więc dowodzie nieważności będzie polegało na wykazaniu, że z powodu poważnych problemów / amonali psychicznych w pewnych przypadkach realizacja obowiązków małżeńskich była niemożliwa. Jest to bardzo ważne, ponieważ należy odróżnić autentyczną niezdolność do wypełniania istotnych obowiązków małżeńskich, spowodowaną np.: zaawansowanym alkoholizmem, od braku dobrej woli. Oznacza to, że nie można mówić o nieważności małżeństwa w sytuacji kiedy nawet nastąpiło znaczne popsucie się relacji małżeńskich z powodu niewłaściwego, nieodpowiedzialnego zachowania jednego z małżonków, jeśli takie zachowanie miało charakter sporadyczny lub winny popsucia relacji małżonek tak naprawdę był zdolny do tego, aby naprawić relację małżeńskie. Bardzo dobrze istotę niezdolności psychicznej oddaje poniższy fragment przemówienia Benedykta XVI Wrodzona zdolność do małżeństwa jest darem Stwórcy do członków Trybunału Roty Rzymskiej – 29 stycznia 2009 r.„Przyjmując, że w kształtowanie zgody małżeńskiej (consensusu) zaangażowane są umysł i wola, Papież Jan Paweł II we wspomnianym przemówieniu z 5 lutego 1987 r. potwierdził zasadę, zgodnie z którą «hipotezę o istnieniu rzeczywistej niezdolności można wysuwać jedynie w przypadku obecności poważnej anomalii, która — jakkolwiek by ją zdefiniować — musi w zasadniczy sposób naruszać zdolność rozumienia i/albo wolę» (por. przemówienie do Roty Rzymskiej z 5 lutego, n. 7, «L’Osservatore Romano», wyd. polskie, n. 2/1987, s. 32). W związku z tym należy przypomnieć, że norma kodeksowa odnośnie do niezdolności psychicznej została wzbogacona i uzupełniona w tym, co się tyczy jej stosowania, także przez niedawną Instrukcję Dignitas connubii z 25 stycznia 2005 r. W istocie, według niej, potwierdzenie istnienia takiej niezdolności wymaga wystąpienia już w momencie zawierania małżeństwa szczególnej anomalii psychicznej (art. 209, 1), która poważnie zakłóca używanie rozumu (art. 209, 2, n. 1; kan. 1095, n. 1) bądź zdolność oceny i rozeznania w przypadku podejmowania ważnych decyzji, szczególnie dotyczących wolnego wyboru stanu życia (art. 209, 2, n. 2; kan. 1095, n. 2), lub też powoduje u partnera nie tylko poważną trudność, ale także niemożność wywiązania się z zadań związanych z pełnieniem istotnych obowiązków małżeńskich (art. 209, 2, n. 3; kan. 1095, n. 3).”- Benedykt XVI

Tylko tak rozumiana niezdolność psychiczna będzie powodować nieważność małżeństwa.